Tak wyglądały Gliwice po II wojnie światowej. Urząd Miasta, port i naukowcy z Politechniki Śląskiej. Zobaczcie unikatowe zdjęcia

Po zdobyciu Gliwic przez Armię Czerwoną w nocy z 23 na 24 stycznia 1945 roku, miasto stało się areną brutalnych represji. Gliwice były pierwszym dużym miastem na niemieckim Górnym Śląsku, które wpadło pod kontrolę sowiecką.

W wyniku zajęcia miasta żołnierze Armii Czerwonej dokonali szeregu zniszczeń i aktów przemocy.

Podczas pierwszych tygodni sowieckiej okupacji żołnierze Czerwonej Armii spalili dwa największe kina, teatr miejski, hotel Haus Obesrchlesien (dzisiejszy gmach Urzędu Miasta), kaplicę św. Małgorzaty, katolicki sierociniec, a także dokonali dewastacji palmiarni, podpalenia na rynku i innych aktów wandalizmu.

Niemniej jednak, najbardziej tragicznym aspektem były represje wymierzone w ludność cywilną.

Sowieci, żądając zemsty za niemieckie zbrodnie na Wschodzie, dopuścili się gwałtów, rozstrzeliwań i plądrowań. W dzielnicy Bojków, w której ze strony mieszkańców nie padł ani jeden strzał, żołnierze Armii Czerwonej zabili około 200 cywilów.

W ciągu kilku miesięcy, od stycznia do marca 1945 roku, szacuje się, że zginęło między 1500 a 3000 mieszkańców Gliwic.

Władzę nad miastem przejęła Komendantura Wojenna Armii Czerwonej, a wszystkie budynki użyteczności publicznej zostały przejęte na potrzeby wojskowe, szpitale i punkty kwaterunkowe.

Siedziba Gestapo stała się miejscem dla tajnej sowieckiej policji politycznej NKWD. Dodatkowo, w lutym 1945 roku większość zdolnych do pracy mężczyzn została wywieziona do robót w kopalniach głęboko w ZSRR.

W miarę unifikacji z państwem polskim, w marcu 1945 roku do Gliwic przybyli polscy urzędnicy. Centralne Obozy Pracy zostały utworzone przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego 6 kwietnia 1945 roku, a Obozowi Pracy nr 99 nadano miejsce w Gliwicach.

Miasto stało się także miejscem osiedlenia dla wielu Polaków ekspatriowanych ze Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, którzy stanowili 45% nowej populacji. Jednocześnie wielu osadników przybyło z Zagłębia Dąbrowskiego, Małopolski i Polski Centralnej.

W połowie 1945 roku postanowiono, że Gliwice staną się siedzibą Politechniki Śląskiej.

Do końca 1946 roku wysiedlono z miasta gliwiczan przyznających się do niemieckości, względnie uznanych za Niemców (czyli zdecydowaną większość zasiedziałych mieszkańców miasta).

W kolejnych latach po zakończeniu II wojny światowej, Gliwice przeszły szereg zmian terytorialnych i administracyjnych, które miały wpływ na rozwój i kształt miasta.

W 1951 roku do obszaru miasta włączono osadę Stare Gliwice (Alt Gleiwitz), położoną w rejonie ulic Łabędzkiej, Wiejskiej i Kozielskiej. Ten krok wiązał się z poszerzeniem granic miejskich i integracją nowych obszarów z centralną częścią miasta.

W 1964 roku nastąpiła kolejna zmiana - do Gliwic dołączono osadę Łabędy wraz z Czechowicami. Ta ekspansja terytorialna przyczyniła się do dalszego wzrostu obszaru administracyjnego miasta i wpłynęła na jego strukturę urbanistyczną.

Rok 1974 przyniósł Gliwicom prestiżowe wyróżnienie, gdy miasto zostało odznaczone Orderem Odrodzenia Polski I klasy. To symboliczne uznanie stanowiło dowód na znaczący wkład Gliwic w rozwój kraju oraz ich rolę w odbudowie i odrodzeniu Polski po zniszczeniach wojennych.

Kolejna faza ekspansji miała miejsce w 1975 roku, kiedy do Gliwic dołączono kolejną osadę - Wilcze Gardło, które pierwotnie było niemieckim osiedlem dla funkcjonariuszy NSDAP.

Po zakończeniu wojny osiedlili się tam m.in. reemigranci polscy z Francji, co dodatkowo zróżnicowało społeczność i historię tego obszaru.